Hverja á að dæma, afbrotamenn eða áhorfendur?

Ég dvel við þessa spurningu eftir fréttalestur dagsins.

Það er talað um að draga til dóms, þá alþingismenn sem tilfallandi voru við völd, þegar afbrotamenn bankakerfisins unnu spellvirki sín.

Svo vel voru afbrotin falin á þeim tíma, með umbúðum unnum af færustu lögfræðingum, að þau voru ósýnileg öðrum en gerendum sjálfum. 

Um langa hríð hefur stór hópur sérfræðinga á vegum Sérstaks saksóknara, unnið að gagnaöflun svo færa megi sönnur á afbrot þessara manna.

En á sama tíma er litið svo á að téðir ráðamenn hafi átt að geta séð gegnum heilt, það sem tekur sérfræðinga mánuði og ár að finna með gögnin fyrir framan sig. Ekki sé ég sanngirnina í slíkum málatilbúnaði.

Það virðist vera sú tíska í gangi nú um stundir, að betra sé að fá áhorfendur á sakabekkinn, heldur en þá sem raunverulega upphugsuðu og frömdu afbrotin.

Þetta er hliðstæða við biskupsmálið, þar sem þeir tala hæst sem vilja að séra Karl víkji úr embætti vegna afbrota annars manns.

Ég bið þjóðina að hugsa skírt og binda sig við kjarna málsins. Afbrotamenn eiga að fara fyrir dóm. Það er augljóst og eðlilegt. Að dreifa málum út um víðan völl og draga fram ávirðingar á áhorfendur, það er óvirðing við réttlætisgyðjuna.

 

Til varnar biskupi Íslands

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Nú eru ýmsir, þar á meðal prestar, sem varpa fram þeirri tillögu að séra Karl stígi til hliðar og segi af sér embætti.

Ég er mjög ósammála þessari atlögu að góðum og gegnum manni. Það var mér mikil gleði þegar séra Karl var kjörinn biskup á sínum tíma og mér fannst hann mjög vel komin í þetta embætti.

Margt hefur hann vel gert í sinni embættistíð og það má ekki gerast að hann þurfi að hrökklast frá út af máli sem hann var dreginn inn í til að hjálpa fórnarlömbum ofbeldis. Það má heldur ekki gleymast að kirkjan er sjálf fórnarlamb í þessu máli og þjáist mikið og auðvitað þjáist séra Karl með henni, um leið og honum ber að vernda kirkjuna. Þetta er sjónarhorn sem ég hef hvergi séð dregið fram sérstaklega og undirstrikað.

Sjálfur er hann ekki sekur um neitt misjafnt, heldur þvert á móti, þá er hann hin góða mannvera sem fólkið vill sjá sem biskup. Faðir hans, séra Sigurbjörn var mikils metinn og eplið fellur ekki langt frá eikinni í þeim efnum. Einnig má geta um séra Pétur Sigurgeirsson sem var biskup á undan séra Ólafi, hann var annálað góðmenni.

Það er rétt að séra Karli varð á með óheppilegu orðavali í viðtölum vegna dæmalausrar framkomu séra Ólafs fyrrverandi biskups. Slíkt getur ekki vegið svo þungt að það kosti séra Karl embættið.

Þungamiðja hvers máls þarf að vera á hreinu og sekur maður þarf að mæta sínum örlögum og dómi. Ekki skal draga saklausan mann til dóms, vegna þess að hinn seki er ekki til staðar. Það hefur aldrei verið talið réttlæti að hegna bakara fyrir smið. Það skulum við heldur ekki láta gerast í þessu máli. 

 

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

 

Hver er helgidómur hins trúlausa manns ?

Ég hef verið að velta fyrir mér hver sé helgidómur hins trúlausa manns. Ekki ber hann með sér drauminn um fagra veröld handan þessarar. Ekki útbýr hann altari á heimili sínu til að tilbiðja eitthvað honum æðra. Það virðist sem veröld hins trúlausa sé frekar flatneskjuleg og gefi lítla fegurð og dýpt í tilveruna.

Ég hef lítillega séð skrif trúlausra manna sem láta í sér heyra í bloggheimum. Margir eru orðljótir og virðast sneyddir tilfinningagreind. Ef til vill er það skýringin á vöntun þeirra á trú, að tilfinningalífið er skert og því sé ekki jafnvægi milli heila og hjarta. Milli skynsemi og góðvildar. Þá komum við að því að dyggðirnar sem við þurfum að tileinka okkur: lítillæti, hófsemi, þakklæti og tillitssemi eru oft af skornum skammti, en þyrftu að vera ríkulegar í mannlegu samfélagi.

Hvor er líklegri til að raða að sér fylgjendum, Jesú Kristur með sínar lífsreglur og fordæmi fyrir manninn eða trúlausi maðurinn sem býður ekkert fram nema auðn og tóm. Ég er ekki í vafa um hverjum ég fylgi.

                                                            

       Akrakirkja - kirkjan í dreifbýlinu                               Borgarneskirkja - kirkjan í bænum

                                                                             

  Gilsbakkakirkja (altari) – kirkjan í sveitinni                  Dómkirkjan (altari) höfuðborgarkirkjan

Að endingu er hér okkur öllum til upplyftingar

Bæn – Faðir vor

Í bljúgri bæn og þökk til þín,

sem þekkir mig og verkin mín.

Ég leita þín, Guð leiddu mig

og lýstu mér um ævistig.

 

Ég reika oft á rangri leið,

sú rétta virðist aldrei greið.

Ég geri margt, sem miður fer,

og man svo sjaldan eftir þér.

 

Sú ein er bæn í brjósti mér,

ég betur kunni þjóna þér,

Því veit mér feta veginn þinn,

að verðir þú æ Drottinn minn.

 Pétur Þórarinsson

Biskupsmálið

 

Ég sá sr. Ólaf biskup margsinnis í TBR húsinu, þar sem hann spilaði badminton en ég var í borðtennis. Allt hans atferli þar var þannig að ég var með miklar efasemdir um hans kynheilbrigði.  Hann sást á ganginum með allt of lítið handklæði til að skýla nekt sinni. Það eitt var furðulegt að sjá, hver sem hefði átt í hlut. En sem biskup var þetta úr takti við öll eðlileg viðmið.

En mig langar til að nefna annað sem er öllu gleðilegra. Biskupar Íslands nema þessi eina undantekning, hafa verið hinir mætustu menn. Hér eru þeir upptaldir:

1801 - 1823 – Geir Vídalín

1824 - 1845 – Steingrímur Jónsson

1846 - 1866 – Helgi G. Thordersen

1866 - 1889 – Pétur Pétursson

1889 - 1908 – Hallgrímur Sveinsson

1908 - 1916 – Þórhallur Sveinsson

1908 - 1916 – Þórhallur Bjarnason

1917 - 1939 – Jón Helgason

1939 – 1953 –Sigurgeir Sigurðsson

1953 - 1959 – Ásmundur Guðmundsson

1959 - 1981 – Sigurbjörn Einarsson

1981 - 1989 - Pétur Sigurgeirsson

1989 - 1997 – Ólafur Skúlason

1998 -           -  Karl Sigurbjörnsson

 

Flestallir prestar hafa líka fengið mjög góða umsögn. Sjálfur hef ég persónulega kynnst fáeinum sem mig langar aðeins að nefna til sögunnar. Þegar ég var í sveit í Önundarfirði fyrir meira en 60 árum, varð ég þeirrar gæfu aðnjótandi að vera viðstaddur fermingu í Holtskirkju þar sem sr. Jón Ólafsson var prestur 1929 – 1963. Hann var svo bænheitur og sérstakur trúmaður að hann var sagður fella tár á fermingarbörnin. Það kalla ég sanna vígslu !

Séra Sigurður Kristjánsson prestur á Ísafirði fermdi mig. Sigurður var mjög stór maður og myndarlegur. Það var borin mikil virðing fyrir honum á Ísafirði. Eftir að ég fluttist til Hafnarfjarðar hef ég verið meðlimur í Fríkirkjunni á staðnum. Mínir forfeður komu að byggingu kirkjunnar. Allir prestarnir sem þar hafa þjónað á minni ævi hafa verið fyrirmyndarmenn í alla staði. Þeir eru þessir:

1945 – 1966 - sr. Kristinn Stefánsson

1966 – 1971 – sr. Bragi Benediktsson

1971 – 1974 – sr. Guðmundur Óskar Ólafsson

1974 – 1978 – sr. Magnús Guðjónsson

1978 – 1984 – sr. Bernharður Guðmundsson

Ásamt sr. Bernharði þjónuðu sr. Bragi Skúlason og sr. Jón Helgi Þórarinsson í eitt ár hvor.

1984 -            - sr. Einar Eyjólfsson hefur þjónað frá 1984 og er núverandi prestur ásamt sr. Sigríði Kristínu Helgadóttur frá því haustið 2000.

Ég ber öllu þessu frábæra fólki ákaflega fallega og góða sögu.

Þessi frásögn er auðvitað ekkert einsdæmi, en mér finnst nauðsynlegt að nefna þetta og gefa því gaum. Það yrði mikill skaði fyrir alla ef fólk hætti að meta sína góðu kennimenn, vegna þess að einhverjir hafa verið breyskir og ekki kunnað sig að öllu leyti.

Mál það sem kirkjan er nú að hreinsa sig af mun fæða af sér betri vinnubrögð í framtíðinni og það er hið besta mál.

 

 

Dýrðardagur - fjallasýn, veizla fyrir augað !

Í morgun fór ég í langa göngu í þessu líka blíða veðri. Mér var gengið inn Setbergshlíð og að Ásfjalli. Þá uppgötvaði ég þvílíkt augnkonfekt, að það verðskuldar að maður staldri við og njóti.

Þessi fallega fjallasýn opnast við það að Ásfjall er orðið byggt og gefur þeim sem þar búa frábært útsýni úr húsum sínum. Eitthvað þessu líkt fær fólk einnig notið úr háhýsum Hafnarfjarðar á Holtinu.

Ég sé fyrir mér Reykvíkinga sem hafa haft þessa sýn fyrir augum alla tíð, að þeim þyki ekki mikil tíðindi á ferðinni. Ef þeir hins vegar skoða myndina hér fyrir neðan sjá þeir að panorama fjalladýrðarinnar er önnur frá Hafnarfirði séð og þá geta allir verið sáttir, hver með sinn skerf af dýrðinni.

Til að sjá myndina í fullri stærð þarf að smella tvisvar á myndina og hún fyllir skjáinn.

 

Trúlaust fólk er það sem segir „að vera á milli vita“.

Með þessum orðum er ég að vísa til þess að fólk sem ekki hefur hugsjónir, trú eða markmið með lífi sínu, er „á milli vita". Þá er átt við það að trúlaust fólk er statt í þróunarferlinu, þar sem skynsemin ein er þeirra verkfæri. Þar vantar þá eðlilegt jafnvægi milli hjarta og sálar. Trú og skynsemi eru órjúfanleg heild og maðurinn er ekki orðinn fullskapaður fyrr en hann ræktar bæði þessi svið af alúð og einlægni.

Hvaða árangri nær sá maður sem gefur hjartanu ekki sinn skerf í ákvörðunum sínum ?

Hvaða árangri nær sá maður sem gefur skynseminni ekki sinn skerf í ákvörðunum sínum ?

Við sjáum í hendi okkar að ekkert heilsteypt kemur út úr þeim ákvörðunum sem ekki eru í jafnvægi við lögmál lífsins. Þau lögmál eru víða skráð og auðfundinn, ef menn aðeins leita þeirra með einlægni.

Ég deili hér með ykkur einu versi úr sálmi eftir Valdimar Briem:

„Vort hjarta sé musteri heilagt það,

er Herrann í bústað eigi,

og hvenær sem leitum honum að,

þar hann ætíð finna megi,

svo vizkan og náð þar verði sáð,

er vaxi með hverjum degi." 

Hugleiðum þessi orð sálmaskáldsins og reynum að vera í jafnvægi.

Biskupinn er góður maður

 

Já ég fullyrði þetta sem einn af þegnum landsins. Þrátt fyrir að mörg ár séu liðin þá man ég greinilega þá gleði og feginleik sem gagntók mig þegar séra Karl var kjörinn. Hann var einn úr hópi presta í framboði og mér fannst skína svo mikil góðmennska frá honum að mér var það kappsmál að hann næði kjöri.

Hann hefur  verið að mörgu leiti farsæll í starfi sínu. En það verður enginn óbarinn biskup segir máltækið og það eru orð að sönnu. Séra Karl þarf að taka á mörgum erfiðum og óþægilegum málum og hvernig sem hann stendur að verki fær hann aldrei gert öllum til hæfis. Það sem ég legg þó fyrst til grundvallar öllum ákvörðunum er að reynt sé að komast að niðurstöðu með góðvild og gæzku  og hafa sannleikann að leiðarljósi.

Ég óska séra Karli velfarnaðar og þjóð minni einnig. Megi allir sem finna til fá sár sín grædd.

 

Prestar og pólitík

Um langa hríð hefur leitað á mig spurningin hvort prestar eigi að vera virkir í pólitík. Það er fljótsagt að slíkt hugnast mér engan veginn. Ástæðan er sú að prestum er veitt kennivald og það hefur skyldur í för með sér. Þeir þurfa að rísa upp yfir meðalmennskuna og sjá heiminn frá hærri sjónarhóli. Með því að setjast í stjórnmálaflokk hefur því verið kastað á glæ að sjá hinn víðari sjóndeildarhring og vera hans fulltrúi. Með því að ákveða að vera svo pólitískur að það verði í fyrsta sæti, en starf sálusorgarans og prestsins komi í annað sæti  þá missir hann trúnaðinn við stóran hluta sinna sóknarbarna, ef við gerum ráð fyrir að presturinn sinni prestsembætti.

Þessi grundvöllur er því skýr. Það er ekki hægt að sinna tveim herrum, segir í merkri bók. Annaðhvort sinnir prestur skyldum sínum við Almættið og er þess þjónn í mannheimi, eða hann hættir sem slíkur og gerist almennur borgari. Þá hefur hann líka frelsi til að vera virkur pólitíkus og stofna einn slíkan ef hann svo kýs.

Sé litið á málið með umburðarlyndi og sagt að þetta tvennt geti vel farið saman, þá get ég ekki tekið undir það öðruvísi en að segja. Sé presturinn enn með hugsunarhátt stéttar sinnar þá er auðvitað mjög sterkur möguleiki á því að hann gæti bætt stjórnmálin með sinni nærveru. Hann gæti einmitt verið maðurinn sem hvetur til samvinnu og sáttargjörða og allra jákvæðra þátta í starfi sínu sem stjórnmálamaður og það er auðvitað framfaraspor í heimi stjórnmálanna. Þá þyrfti að líta svo á að presturinn sé að fórna einhverju af sínu prestlega til að bæta hið sammannlega, sem honum hefur þá væntanlega fundist vanta upp á að væri fullnægjandi án hans.

  

Gilsbakkakirkja – einlæg og sérstök í afskekktri sveit

Ég fór í nokkra daga ferð fyrir skömmu til að heimsækja allflestar kirkjur í Rangárvallasýslu, Árnessýslu, Borgarfjarðarsýslu og á Snæfellsnesi.   Þetta var áhugaverð ferð og gaf mér mikið. Sérstaklega var ánægjulegt að fá tækifæri til að koma inn í sem flestar kirkjur. Það er nefnilega þar sem helgidómurinn er varðveittur.

Ein af hinum athyglisverðustu, eða sú sem hafði sérstök áhrif á mig, var einmitt Gilsbakkakirkja. Hún virðist vera ein þessara bændakirkja sem láta lítið fyrir sér fara og maður gengur yfir tún til að komast í návígi við hana. Það sást strax að vel er um hana hugsað. Hliðið nýmálað eins og reyndar fleira. Svo ánægjulega vildi til að hún var opin og bauð mann velkomin. Innandyra var margt fallegra muna í viðbót við hina hefðbundnu kirkjumuni. Það upphefur andann að ganga inn í helgidóminn og ég vil nota tækifærið og þakka fyrir mig.

Kirkjan var upphaflega byggð 1908 en síðan endurbyggð 1954. 

Hér eru svo fáeinar myndir frá staðnum.

 

Gilsbakkakirkja – séð frá heimreiðinni

 

Gilsbakkakirkja og kirkjugarðurinn umhverfis hana

Séð inn í Gilsbakkakirkju

 

Flott veggskraut

En það sem ekki er hægt að sýna er hið dásamlega andrúm sem maður varð aðnjótandi !

Athugið að til að njóta myndanna þarf að tvísmella á þær - einnig er hægt að tvísmella á stækkuðu myndirnar

  

Valdimar Briem okkar ástsæla sálmaskáld var prestur á Stóra-Núpi

Ég fór þangað fyrir fáeinum dögum og var yfir mig hrifinn af glæsilegri aðkomunni. Kirkjan umkringd stærsta hlaðna steinvegg sem til er á Íslandi umhverfis guðshús. Það tók um ár að hlaða hann og eftir stendur þetta líka flotta verk.

Brot af hinum hlaðna steinvegg sést þegar komið er að Stóra-Núpi

Við kirkjuna stendur steinn sem er tileinkaður sálmaskáldinu og á hann er ritað þessi vísdómsorð: 

• „Einn geisli lýst upp getur myrkan klefa, 
• einn gneisti kveikt í heilum birkilundi, 
• einn dropi vatns sér dreift um víðan geiminn.
• Ein hugsun getur burt rýmt öllum efa,
• eitt orð í tíma vakið sál af blundi, 
• einn dropi líknar drottins frelsað heiminn.“ 

Valdimar vissi manna best hvað orðið er áhrifaríkt og það kemur glöggt fram í kvæði hans sem hér er ritað.



Minning og heiður um Valdimar Briem sálmaskáld



Hér sést hluti af hinum hlaðna vegg, greinilega listasmíð.

Þjóðararfurinn sést vel þegar farið er til sveita og kirkjurnar sóttar heim, hver annarri eftirminnilegri. Nú um stundir er mikil uppbygging í safnaðarheimilum við sveitakirkjurnar. Á slíkri þjónustu hefur verið mikil þörf, enda ekki boðlegt að senda kirkjugesti út á tún þegar náttúran kallar.

Lesendur athugið að til að njóta myndanna þarf að tvísmella til að stækka þær og hægt að endurtaka með því að tvísmella á stærri myndina einnig.